کتاب کالیگولا

کیفیت کتاب فوق العاده عالی می باشد .

گایوس یولیوس سزار کالیگولا اگوستوس ژرمانیکوس ، معروف به كالیگولا ، سومین امپراتور روم بود. مردی جوان که پس از مرگ خواهرش دروزیلا که معشوقه‌اش هم بود ،‌ سه روز خود را ناپدید می‌کند و زمانی که برمی‌گردد به یکی از وحشی‌ترین و مخوف‌ترین قربانیان قدرت تبدیل می‌شود.

آلبر کامو نمایش‌نامه کالیگولا را بر اساس زندگی این سزار نوشته است آن هم در سال ۱۹۴۴ یعنی زمانی که جهان و جهانیان همه تحت تاثیر جنگ جهانی دوم و دیوانگی تشنگان قدرت قرار گرفته بودند. در حقیقت کامو تنها زندگی وحشتناک کالیگولا و دوران او را به رشته تحریر در نیاورده ، بلکه فلسفه‌ای را محکوم می‌کند که مفهوم زندگی، جهان هستی و حیات آدمی را به هیچ می‌انگارد .

پرده اول : کالیگولا بعد از سه روز غیبت به قصر باز می‌گردد در حالی‌ که خوی استبداد و کشتار در او شدیدا بیدار شده‌است. در بین تمامی افراد قصر و سپاهیان و نجبا تنها همسرش کائسونیا و خادمش هلیکون به او وفادار مانده‌اند. سزار دیوانه دستور می‌دهد که تمامی ثروتمندان ، فارغ از میزان دارایی‌های‌شان ، به‌نفع خزانه وصیت کنند و سپس آن‌ها را می‌کشد. در این پرده او دیوانگی خود را به همگان ثابت می‌کند. مردی که لجوجانه ماه آسمان را می‌خواهد.

پرده دوم : او موفق شده ترس را در دل همگان بیاندازد. می‌کشد و می‌کشد و می‌کشد. جان‌ها را می‌گیرد ، سناتورها را به بردگی و غلامی می‌گمارد و تحقیرشان می‌کند. دستور می‌دهد در انبارها بسته شود تا مانند خدایان قحطی نازل کند ! کرآس که توانسته افرادی را برای از میان برداشتن این امپراتور دیوانه دور خود جمع کند ، معتقد است که باید زمانی مناسب او به قتل برسد و مردان خشمگین از سزار را آرام می‌کند. کالیگولا که پدر شاعر جوان سیپیون را کشته است ، به او علاقه‌مند شده و سیپیون هم حسی مبهم به او دارد. هم عشق و هم نفرت.

پرده سوم : سزار که معتقد است كه در سرتاسر امپراتوری روم تنها شخصی كه آزادست ، اوست ، دیگر علنی خود را خدا می‌خواند ، خدای خدایان . می‌ داند علیه او خیانتی در حال شکل ‌گیریست، با این حال همچنان در طلب ماه مانده‌ است و نمی‌خواهد مخالفانش را بکشد. گویی انتظار مردن و کشته شدن را می‌کشد.

پرده چهارم : سزار به جنون مطلق رسیده‌است. همسر وفادارش را خفه می‌کند، همچنان ماه را می‌خواهد و از فرط تنهایی با خود در آینه حرف می‌زند ، یک مونولوگ بی‌نظیر . مردی که در آینه ، با خویشتن رو راست است. می‌داند که خوشبخت نیست و در حقیقت به خود پلیدی‌ بدل گشته ‌است. مردی که ماه و روشنایی‌اش را برای فرار از تاریکی مطلق درون خویش می‌خواهد. مردی که در نهایت به‌ دست افراد حکومت خودش کشته می‌شود و فریاد می‌زند: “من هنوز هم زنده‌ام !” بله او و افرادی چون او ، در درون همه ما زنده‌ هستند ، همان‌طور که شخصیت‌های دیگر داستان چون کرآس و سیپیون هم به این مسئله اعتراف می‌کنند. مهم این‌جاست که وقتی فردی به قدرتی می رسد  ، آیا می‌تواند خوددار باشد ؟ او آن قدرت و اختیارات را در کدام جهت بکار می‌گیرد ؟ شر یا خیر ؟ سوالی که کالیگولا و در واقع کامو به آن پاسخی صریح داد ؛ خشونت و سنگدلی هنوز زنده است ، در درون تک‌ تک ما آدمیان .