کتاب دلیران تنگستانی

کیفیت کتاب بسیار عالی می باشد . دو صفحه نوشته دارد .

مرحوم محمد حسین رکن زاده آدمیت برای پژوهشگران و محققانی که درباره قیام دلیران تنگستان و جنبش خونین مردم جنوب در جنگ جهانی اول کاووش و مطالعه می نمایند نامی آشنا است. سید مرتضی با همکاری رئیسعلی دلواری، خالوحسین برخونی و تفنگچی های تنگستانی و دشتی طی یک هجوم ناگهانی دراوایل سال 1327 هجری قمری برابر با 1909 میلادی بوشهر را از لوث وجود عناصر مستبد و وابسته به دربار محمد علی شاه پاکسازی کرد و اداره امور گمرک و انتظامات شهر و ادارات دولتی را عهد دار شد. تصرف گمرک بوشهر که در گرو وام انگلیسی ها بود بر دولت بریتانیا گران آمد از این رو آنان برای تضعیف مشروطه خواهان و استمرار سلطه بر حیات اقتصادی و سیاسی جنوب ایران شروع به سرکوب عناصر انقلابی و مشروطه خواه کردند و در همین راستا یک فروند ناو جنگی به سواحل بوشهر اعزام کردند. انگلیسی ها از این فرصت سود جسته رسما" با ده ها نفر تفنگدار دریایی بوشهر را به اشغال در آورده، ضمن بیرون راندن تفنگچی های تنگستانی و دشتی سید مرتضی علم الهدی را نیز به طور موهن و زشتی بازداشت و به بندر بصره تبعید کردند. اما رئیسعلی دلواری مردی نبود که از عقاید خود دست بردارد به همین دلیل نیز فعالیت های گسترده ای علیه منافع انگلیسیها آغاز کرد در همین راستا گمرک دلوار را تصرف و از قید سلطه انگلیسی ها آزاد نمود.